Poza skórami licowymi (których szczegółowy opis był w poprzedniej zakładce) inną znaczącą grupą skór są skóry szorstkie. Nie posiadają one gładkiej powierzchni jak skóra licowa, lecz pokryte są fakturą składającą się z delikatnych włosków. Gdy przeciągniemy po nich dłonią to z powodu zmiany kierunku ułożenia tychże włosków otrzymamy ciekawy efekt zmiany odcienia koloru skóry na ciemniejszy lub jaśniejszy. Do tak zwanych skór szorstkich zaliczamy skóry zamszowe i nubukowe. Oba te typy skór szorstkich są często ze sobą mylone, lecz różnią się miedzy sobą zarówno sposobem wytwarzania jak i właściwościami.
Zamsz jest jednym z najstarszych materiałów stosowanych przez ludzkość. Przyjmuje się, że był w użyciu już 6000 lat p.n.e. Wytwarza się go z wewnętrznej warstwy skóry właściwej, czyli tzw. dwoiny, a pozyskuje z takich zwierząt jak: owce, kozy, sarny, jelenie, łosie, renifery czy z dwoiny skóry wołowej. Do tak zwanych skór szorstkich zaliczamy skóry zamszowe i nubukowe. Oba te typy skór szorstkich są często ze sobą mylone, lecz różnią się miedzy sobą zarówno sposobem wytwarzania jak i właściwościami.
Istnieją dwa sposoby uzyskiwania skóry zamszowej.
Na koniec skóra zamszowa jest farbowana.
Wytwarza się z niej szereg produktów głównie w branży obuwniczej (buty sportowe, czółenka, półbuty, sandałki, kozaki, botki), odzieżowej (kurtki, spódnice, sukienki, spodnie) czy dodatkach (torebki, rękawiczki).
W przeciwieństwie do gładkiej powierzchni skóry licowej zamsz charakteryzuje się specyficznymi drobnymi włoskami dającymi w dotyku swoistą strukturę „meszku”. Posiada on jednak dłuższe włosie niż nubuk. Przy zamszu możemy dostrzec pojedyncze włókna, co przy strukturze skóry nubukowej jest niemożliwe. Zamsz to luksusowy i wygodny materiał, który charakteryzuje się przyjemną miękkością, elastycznością i rozciągliwością. Posiada mniejszą gęstość niż skóry licowe, przez co jest lżejszy i bardziej oddychający, ale też mniej wytrzymały. Z drugiej strony przy odpowiednio dużej grubości można zyskać zarówno efekt doskonałej wytrzymałości jak i świetnej oddychalności. Odzież i obuwie wykonane z zamszu doskonale sprawdzą się w chłodniejsze dni, gdyż zapewniają ciepło dzięki wzmocnionej izolacji. Niestety brak odporności na wodę powoduje, że rzeczy wykonane z zamszu nie są dobrym wyborem na czas deszczu.
Ponadto skóra zamszowa, ze względu na sposób łączenia się gęstej struktury swoich włókien, wykazuje dużą odporność na ścieranie i wszelkiego rodzaju zarysowania. Jednakże z tego samego powodu wykazuje dużo mniejszą odporność na zawilgocenie, przemoczenie, zabrudzenie, czy przebarwienie. Z tego też powodu wymaga odpowiedniej opieki: impregnacji, konserwacji oraz czyszczenia specjalistycznymi środkami skierowanymi typowo do tego wyrafinowanego materiału.
Nubuk często jest mylony z zamszem, lecz w przeciwieństwie do zamszu dysponuje on dużo krótszym i delikatniejszym włosiem. Posiada miękką, aksamitną i przyjemną w dotyku strukturę. Te cechy sprawiły, że nubuk zyskał status materiału ekskluzywnego, kojarzonego z luksusem i eleganckim stylem. Nie do końca wiadomo kiedy i gdzie dokładnie powstał nubuk. Przyjmuje się, że jego krajem ojczystym jest Francja, a okresem w jakim został stworzony to początki XIX w. Pierwotnie używany do produkcji obuwia roboczego dla pracowników kopalni, większą popularność zdobył w latach 70-tych, kiedy to zaczął być wykorzystywany do wyrobu butów kowbojskich. Wkrótce jednak przebojowo wszedł na światowe rynki jako luksusowy surowiec do tworzenia pięknych wyrobów obuwniczych, odzieżowych i galanteryjnych.
Nubuk wytwarza się ze skóry licowej szlifując jej zewnętrzną powłokę. Do tego procesu nadają się tylko te skóry, które mają niewielkie uszkodzenia lica. Najczęściej stosuje się skóry bydlęce, cielęce i wieprzowe garbowane metodą chromową (w przeciwieństwie do zamszu garbowanego metodą tłuszczową). W niektórych przypadkach skóry nubukowe pokrywa się dodatkowo woskami, skóra nubukowa przypomina wtedy swym wykończeniem skóry licowe. Często ciężko je wtedy odróżnić.
Nubuk jest rodzajem delikatnej, miękkiej skóry o powierzchni pokrytej króciutkim włosiem (o wiele krótszej niż zamsz) o strukturze aksamitnego meszku jednak z niewyczuwalnymi pojedynczymi włóknami. W przeciwieństwie do zamszu charakteryzującego się mięsistą strukturą włókien i całkiem matowym wykończeniem, wierzchnia strona nubuku jest o wiele gładsza, jedwabiście delikatna. W niektórych przypadkach skóry nubukowe pokrywa się dodatkowo woskami, skóra nubukowa przypomina wtedy swym wykończeniem skóry licowe. Często ciężko je wtedy odróżnić. Skóry nubukowe mają znacznie większą trwałość od skór zamszowych przy jednoczesnej większej oddychalności niż skóry licowe. Dzięki tym cechom często wykorzystuje się go jako surowiec do wytwarzania obuwia trekkingowego.
Posiadają wysoką odporność na ścieranie i wysoką (choć mniejszą niż zamsz) wrażliwość na wilgoć i wszelkiego rodzaju zabrudzenia.
Skóry szorstkie ze względu na ich specyficzną strukturę wymagają szczególnego traktowania. Są delikatne i szybko się brudzą, odbarwiają czy niszczą tracąc swoje walory wizualne. Jednakże odpowiednia wiedza, właściwe produkty i systematyczność w pielęgnacji sprawią, że rzeczy wytworzone ze skór szorstkich będą nam służyć latami.
Jeśli wejdziemy w posiadanie przedmiotu wytworzonego ze skór szorstkich w pierwszej kolejności należy zadbać by właściwie taki przedmiot zaimpregnować. W tym celu należy użyć bezbarwnych preparatów w sprayu. Ochroni to powierzchnię skóry przed wilgocią, wsiąkaniem brudu oraz zabezpieczy kolor. Natomiast skór szorstkich nie natłuszczamy, nie stosujemy żadnych past, kremów, czy olei. Te są przeznaczone tylko do konserwacji skór gładkich – licowych.
Poza impregnacją powinniśmy również wdrożyć działania prewencyjne, by te skóry jak najdłużej nam służyły nie tracąc swojego piękna, czy właściwości.
Należy unikać zawilgocenia czy zamoknięcia skór szorstkich, gdyż może to spowodować ich odbarwienie. Tym bardziej należy unikać brudu czy błota, gdyż spowoduje to poplamienie materiału. Długie eksponowanie na światło słoneczne też nie jest korzystne i może spowodować wyblaknięcie koloru. Jeśli mamy nieszczęście zmoczyć skórę szorstką, to powinniśmy suszyć ją z dala od źródeł ciepła, w temperaturze pokojowej. Następnie należy taką skórę porządnie wyszczotkować odpowiednią szczoteczką do skór szorstkich i zaimpregnować.
Natomiast, kiedy mamy do czynienia z zabrudzeniem skóry szorstkiej, należy pamiętać by nie używać wody w procesie czyszczenia. W miarę możliwości staramy się wszelkie zabiegi pielęgnacyjne przeprowadzać na sucho. Proces czyszczenia rozpoczynamy od wyczesywania włosia skóry przy pomocy specjalnej, do tego stworzonej, dwustronnej szczoteczki. Najpierw używamy miękkiej gumowej części szczotki, by następnie powtórzyć czynności wyczesywania twardszą jej częścią. Ta metoda pozwala pozbyć się z pomiędzy włosia skóry różnych rodzajów pyłków, kurzu, czy piasku. Dopiero kiedy mamy dokładnie wyczyszczoną powierzchnię zamszu możemy ją zaimpregnować odpowiednimi preparatami do zamszu i nubuku.
Jeżeli zdarzy nam się poplamić powierzchnię skóry szorstkiej należy postarać się jak najszybciej usunąć taką plamę, by nie wniknęła głębiej w strukturę włókien. W tym celu możemy użyć miękkiej, chłonnej szmatki. Jeśli mamy do czynienia z tłustymi plamami to możemy pokryć je na kilka godzin talkiem, po czym przeczesać gumową stroną szczotki i następnie zaimpregnować.
W przypadku bardzo zabrudzonych i zatłuszczonych powierzchni skór szorstkich, gdzie zabrudzenia i zatłuszczenia mocno wniknęły w powierzchnię włókien i standardowymi środkami nie jesteśmy w stanie poradzić sobie z plamami, możemy użyć szamponu do prania skór. Jest to środek przeznaczony właśnie do usuwania tego typu problemu.
